Les 3: Gevolgen van de ontdekkingsreizen
Speel zelf eens de leerkracht
Hieronder staan antwoorden op testvragen. Aan jullie om de testvraag te verzinnen waar deze antwoorden op moeten komen.
De Europese ontdekkingsreizen van de 15e en 16e eeuw hebben ongetwijfeld een enorme impact gehad op de wereld. Wij gaan onze de komende 2 lessen focussen op 3 gevolgen van de ontdekkingsreizen. Weet wel, er zijn er ongetwijfeld meer.
Download het werkblad van deze les, druk het af en vul het in.
Kolonisatie
Bekijk het filmpje via deze link. Meld je aan met je smartschoolaccount.
Lees de onderstaande tekstbronnen.
Factorijen
Een factorij of handelsfactorij is een oude benaming voor een handelskantoor, stapelplaats of magazijn voor koopwaren die door Europeanen werd gesticht in een overzees gebiedsdeel. Ter bescherming van de handelsbelangen werden de factorijen in de koloniale tijd vaak gebouwd in de vorm van een fort.
Het woord
factorij is afgeleid van het woord factoor, dat zoveel betekent als
zaakgelastigde of zaakwaarnemer. De algemeen beheerder van de factorij stond
bekend als de factoor. Vaak bestond een factorij een haven, pakhuizen, woningen
en een fort, waar soms een garnizoen (een kleine legereenheid) in gevestigd was dat de handelspost kon
verdedigen.
Het is vaak een eerste fase van kolonisatie. Men had in het begin nog niet de middelen (wapens, voldoende mensen,...) om een gebied volledig onder controle te krijgen. Met deze handelsposten konden ze toch de nodige goederen verkrijgen uit een gebied. Doormiddel van handel. Maar dat wil niet zeggen dat de handel tegenover dat gebied altijd even eerlijk verliep.
Conquistadores
Conquistador is een Spaanse term voor veroveraar. Het betrof militairen, ontdekkingsreizigers en avonturier die van de vijftiende eeuw tot zeventiende eeuw namens Spanje de oceaan overtrokken en met name gebieden in Zuid-Amerika, Midden- en Noord-Amerika en de Filipijnen kolonialiseerden.
Nadat Columbus in 1492 bij Amerika was aangekomen, besloot Spanje expedities naar die gebieden te sturen. Doel was om deze gebieden te veroveren, de grondstoffen (met name zilver en goud) mee te nemen en de gebieden katholiek te maken. Ze gingen de grondstoffen niet meer verhandelen, zoals in de factorijen, maar men ging ze zelf halen, met brute kracht.
Niet alleen de Spaanse conquistadores veroverde en onderwierpen nieuwe gebieden. Ook de Portugezen begonnen gebieden te veroveren. Op termijn kwamen ze elkaar ook tegen in de nieuwe wereld. Om conflict te vermijden verdeelde Spanje en Portugal de wereld in 2 delen. Een deel voor Spanje en een deel voor Portugal. Dit werd vastgelegd in het verdrag van Tordesillas en van Zaragoza (1494 & 1529).
De gevolgen van de veroveringen van de conquistadores waren groot: een groot deel van de indianen kwam om (met name door griepepidemieën en Europese ziekten) en de cultuurcentra van de Inca's, Maya's en Azteken werden (grotendeels) vernietigd. De Spanjaarden namen deze gebieden onder hun directe controle.
Beantwoord de vragen in je werkbundel.
De Columbian exchange
Bekijk volgend filmpje. Zet de Nederlandse ondertiteling op. (Dat kan je instellen rechts beneden):
Bestudeer volgend schema:
Beantwoord de vragen in je werkbundel.
Verbetering bundel
Download dit document en verbeter je antwoorden.
Historisch denken
In deze les heb ik er expres voor gekozen om weinig vragen te stellen. Natuurlijk, in de werkbundel kan je niet anders. Dat bewijst nog maar eens dat je niet aan geschiedenis kan doen zonder de juiste vragen te stellen. Het is nu aan jullie om de historische vragen te stellen. Stel voor deze les 3 historische vragen, elk een verschillende soort.
Voorbeelden:
- Beschrijvende vraag: Welke regio's brachten de conquistadores omstreeks 1600 onder Spaanse controle ?
- Vergelijkende vraag: Wat zijn de gelijkenissen tussen wat de conquistadores deden en wat factorijen deden?
- Evaluatieve vraag: Was de Columbian exchange een goede zaak voor de wereld?